Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Witam,

Przeglądając stare kościelne księgi metrykalne z XVIII wieku odnalazłam dokument (spis pańszczyzny na rzecz kościoła?)

https://drive.google.com/file/d/10rk3Qq ... sp=sharing

może ktoś bardziej doświadczony w tym temacie pomoże mi w wyjaśnieniu tego dokumentu i przybliży sytuację chłopów w tamtym czasie.
Czy występował podział na chłopów bardziej i mniej zamożnych? Dlaczego jedni dawali żyto, owies a niektórzy sól. Czy wynikało to z majętności danego chłopa?

Asia

Soli nie dawali , lecz tylko żyto i owies. Sol. to jest skrót od wyrazu łacińskiego "zapłacony , uiszczony".
Nie jest to spis pańszczyzny , lecz dziesięciny. Dziesięcinę dawał chłop i szlachcic posiadający ziemię. Wymiar zależał od ilości posiadanego gruntu.
Ten dokument wygląda na wykaz chłopów z "odhaczeniem" danego roku i stąd zapisy : żyto i owies sol. czyli żyto i owies dał.
Chłopi byli zróżnicowani .
Podstawowym był kmieć czyli posiadacz jednego łanu (30 mórg tj ok. 16 ha), co przy trójpolówce dawało 20 mórg uprawianych w danym roku , z czego 10 mórg oziminy (przeważnie żyto) i 10 mórg jarzyny (przeważnie owies). Z podziału pól na wiosenne i zimowe wynikała dziesięcina w życie i owsie.
Następnie byli półkmiecie na półłanie, trzeciacy na jednej trzeciej łanu, zagrodnicy(czyli ogrodnicy) na domu z małą ilością ziemi (ogrodem), chałupnicy na samym domu i komornicy na komornym u kogoś.
Wymiar pańszczyzny zależał od posiadanej ziemi. Kmiecie odrabiali 6 dni w tygodniu wołami. Czym biedniejszy chłop tym pańszczyzny miał mniej. Kmiecie nie byli w stanie odrabiać pańszczyzny , bo musieli pracować na swoim . Pańszczyznę odrabiali za nich komornicy bądź chałupnicy. Nieraz komornikiem kmiecia był jego syn(lub zięć), który odrabiał pańszczyznę do momentu przejęcia gospodarstwa.

Pozdrawiam
Janusz

Bardzo dziękuję za pomoc.
Wstyd jak nie wiem, historia ze szkoły podstawowej się kłania.

Asia