Rok 1920 ...
Numer 274
Zjazd ludowców w Poznania. Zjazd delegatów "Zjednoczenia Włościan" odbył się w Poznaniu 21 i 22 listopada, gdzie zapadła następująca uchwala:
"Zebrani delegaci Z. W. uchwalają przyłączyć się do P.S L. jako P.S.L. wielkopolska grupa, dawniej Z.W.".
Zatem włościanie w całej Polsce tworzą jeden wielki związek pod nazwą "Polskie Stronnictwo Ludowe".
Uchwalono 15 rezolucji, z których podajemy niektóre znamienniejsze.
"Długoletnia wojna stwierdziła, że wszelkie próby sekwestrów i socjalizacji warsztatów pracy obywateli mogą przywieść państwo jedynie do bankructwa.
Domagamy się bezwzględnie wolnego handlu, wierząc, że w ten sposób uzdrowicie stosunki gospodarcze państwa.
Żądamy jak najrychlejszej parcelacji ziemi będącej w posiadaniu Niemców.
Zwłaszcza pograniczne z Niemcami majątki niemieckie powinny iść bezzwłocznie na parcelacją.
W przeświadczeniu, ża Polska rolnictwem stoi, prosimy Rząd, aby otoczył swą opieką tutejszą kulturę rolną i dopomógł do dźwignięcia jej z wojennego częściowego obniżenia.
Włościanin polski nie zawiódł w wypełnianiu swej pracy zawodowej nikogo. Przez wytężoną pracę na roli dostarcza żywności.
Dla tego prosimy braci rodaków, aby przy innych warsztatach pracy dbali więcej o dostateczną wydajność pracy.
Strajki wszelkie w chwili obecnej uznajemy jako zbrodnie wobec Narodu całego.
Ponieważ budżet państwowy jest obciążony wielkiemi rozchodami na urzędników i urzędniczki ściśle wojenne domagamy się zniesienia urzędów i powiększenia wydajności pracy w urzędach państwowych tam, gdzie rozpanoszyło się karygodne lenistwo.
Równocześnie żądamy godnego traktowania ludu przez urzędników wszystkich stopni".
Wysłano 6 telegramów z których pierwszy brzmi:
"Naczelnemu Wodzowl Józefowi Piłsudzkiemu, marszałkowi polskiemu za trud i pracę około zdobycia Niepodległości Ojczyzny oraz bohaterskiemu żołnierzowi polskiemu za ofiarę życia krwi i mienia przesyłamy wyrazy czci i głębokiej wdzięczności" .
Do Wydziału P.S.L. na Wielkopolskę wybrani zostali pp.: Sobiech Jan z Czarkowa,
Mieczysław Piątek z Doruchowa,
J. Jurek z Poznania,
St. Nabzdyk z Lutogniewa,
Jan Balcerzak z Parlinka,
Jan Dybała z Żernik,
Stanisław Kaźmierczak z Sławoszewa,
Andrzej Stefaniak z Bernartowic,
Fr. Szłapczyński z Rombina,
St. Kaczmarek z Kępy,
Józef Balcerek z Osowa Nowego,
Tomasz Frąckowiak z Jankowa,
Jan Kosik z Świeligowa.
Kazimierz Pawlak Czerlejno,
St. Jarzyński z Sienna,
Jan Kaisr z Dobieszewa,
Wł. Adamski z Krajowa.
Do Głównego zarządu w Warszawie wybrani zostali 1) Idzi Matyśkiewicz z Krępy jako wiceprezes,
2) Nosek Jan z Białcza nowego jako członek zarządu,
3) prof. Michałkiewicz Mieczysław z Poznania, jako sekretarz.
W powyższem sprawozdaniu ze Zjazdu Włościan chcielibyśmy wskazać na jeden szczegół. Otóż włościanie wielkopolscy wyrażają wdzięczność Naczelnikowi Państwa za trud i pracę około zdobycia "Niepodległości* Ojczyzny. Czemu nie za "Zjednoczenie" Ojczyzny?
Przecież pod tym haslem Zjazd się odbył.
Rzecz jasna. Ci co pisali ten telegram, wiedzą dobrze, że Naczelnik Państwa Piłsudzki niema żadnych zasług około zjednoczenia byłego zaboru pruskiego z całą Polską.
Walczył on po stronie Niemców, a zatem nie mógł żądać zaboru pruskiego. Dążył do niepodległości Polski bez Wielkopolski, Pomorza l Górn. Śląska.
Gdyby polityka Naczelnika Państwa Piłsndzkiego była odniosła zwycięztwo, włościanie wielkopolscy byliby dzisiaj jeszcze i na wieczne czasy zostali pod Prusakiem.
To są fakty, których zatrzeć nie będzie można mimo spalenia dowodów, o których pisaliśmy w nr. 270.
Że jesteśmy złączeni z całą Polską to jest jedyną zasługą b. Komitetu Narodowego w Paryżu, na którego czele stał Roman Dmowski, narodowy demokrata, którego przeciwnicy polityczni zohydzają - za co?
Że żądał dla Polski Gdańska, Prus Zachodnich i część Wschodnich, że żądał całej Wielkopolski, że żądał Górnego Sląska, że na wschodzie żądał Kamieńca Podolskiego, Mińska, Wilna i Grodna!
Polityka Romana Dmowskiego odniosła zupełne zwycięstwo. Koalicja przedłożyła do podpisu Niemcom na początku maja 1919 r. traktat, w którym miały Polsce przypaść bez plebiscytu: Pomorze, Gdańsk, Wielkopolska i Górny Śląsk.
I cóż się dzieje? Politycy angielscy sięgli po argumenty, których im dostarczyła polityka aktywistów, i przepadł nam Gdańsk, przepadły Mazury i Górny Śląsk jeszcze nie nasz.
To są zasługi aktywistów polskich, do których należy Naczelnik Państwa.
...
Ruch w Towarzystwach. Lutnia w Kościanie.
Lekcja śpiewu odbędzie się dzisiaj o godz. 8 wiecz, w Hotelu Warszawskim.
dyrygent Wojciechowski. ...
Zebranie robotników i Pracownic Związka Zjedn. Zaw. Polskiego odbędzie się 23 bm. o godz. 12tej w południe na sali p. Lurca.
Zarząd.
...
Roczne walne zebranie Cechu kowalsko-ślusarskiego itd. odbędzie się niedzielę 28 bm. o godz. pół do 2 w lokalu p. Michałowskiego w Strzelnicy.
Na porządku obrad bardzo ważne sprawy.
O liczny udział prosi Zarząd.
...
Baczność! Skauci!
Zbiórka O.T. jutro (w niedzielę) o godz. wpół do 3 po poł. w izbie skautowej.
Czuwaj ! Kierownik.
...
Zebranie lokatorów w Kościanie odbędzie się w niedzielę, 28 bm. o godz. 5 po poł. na sali p. Lurca.
Na porządku obrad wybór zarządu.
...
OgłoszeniaApel Oświatowy, na który winni stawić się wszyscy członkowie Zachodniej Straży Obywatelskiej odbywać się
będzie począwszy od 28 bm. co niedzielę o godz. 2 po poł. w następującym porządku:
Dla 1 kompanji w szkole Kiełczewskiej.
Dla 2, 3 i 4 komp. w ludowej szkole kościańskiej.
Dla 5 komp. w sikole kurzagórskiej.
Jan Roszak, dow. dzielnicy kościańskiej, Zach. Straży Obywat.
...
Dla młynarzy!
Mam na sprzedaż z rozebranego wiatraka wielkie koło z stawidłem i cewięciem, regulator i dyszel.
Poszukuję elewatora 7 metrów długości.
Antoni Prałat, młynarz w Osiecznie, pow. Leszczyński.
...
Tytoń surowy
Stały skład tranzytowy wszelkich zagranicznych tytoni surowych do fabrykacji cygar, papierosów i tytoni.
Filja w Poznaniu i Eydtkuhnen
Import Tytoni
Heineberg, Meyer & Cie.
Gdańsk, Ankerschmiedegasse 14
Adres telegr.: Tabacos Telefon 815
...
Jąkających się leczę.
Ludwik Nowak, homeopatysta w Kościanie, ul. Wielichowska 14
Na odpowiedź proszę dołączyć znaczek pocztowy.
...
Colosseum.
W sobotę 27 i w niedzielę dnia 28 listopada demonstrujemy wielkie dzieło kryminalne
Niewinnie skazany
w 5 aktach, oraz dodatek.
Początek
w sobotę o godz. 7 wiecz.
w niedzielę o godz. 4 po poł.
...
Wyroby fabryki naszej, założonej w r. 1896, uznane zostały jako najdoborowsze marki o pierwszorzędnej jakości, dowodem czego są nietylko kilkakrotne odznaczenia, lecz także olbrzymia liczba naśladownictw naszych wyrobów i opakowań ze strony nawet wielkich firm.
Znak ochr.
K. Simiński Kościan Fabryka Likierów.
Sprzedaż butelkowa detalicznie po cenach hurtowych.
...
Czystą oliwę do maszyn i smarowidło na osie
poleca
Drogerja pod Aniołem
Jan Kłosiński, Krzywiń.
...
Zimowe
- pończochy - skarpetki - stopy -
świeżo nadeszły hurtownie i detalicznie.
Feliks Kokot, Kościan.
...
Polecam się jako krawcowa i przyjmuję szycie miejskie i wiejskie w dom.
Antonina Kucharska, Kościan, ul. Piaskowa 9a.
...
Szanownej Publiczności miasta Kościana i okolicy donoszę uprzejmie iż z dniem 20. XI. 20. przeniosłem mój zakład dentystyczny do Leszna przy ulicy Dworcowej 19.
Za dotychczasowe poparcie składam na tej drodze mojej szanownej klienteli najserdeczniejsze podziękowanie.
Fr. Małaszczyk, dentysta.
...
Wydawanie znaczków na chleb i cukier odbędzie się w następującym porządku:
W poniedziałek, dnia 29. listopada
ulica Bernardyńska, pl. Bernardyński i ul. Sierakowska od 9-11,
ulica Wysoka, Piaskowa, Wielichowska, Staromłyńska i Śmigielska od 11 - 1.
W wtorek dnia 30. listopada
ulica Wrocławska, aleje Kościuszki, Nacławska, Dworzec i ul. Nowomłyńska od 9-11,
ulica Zakładowa, Szewska, Strzelecka, Ciemna, pl. Dominikański, pl. Wolności ul. Nadobrzańska, Maya, i Cmentarna od 11-1.
W środę, dnia 1. grudnia
ulica św. Ducha, Krótka, Polna, Błonia, Mickiewicza, Rynek, ul. Poznańska i Szeroka od 9-11,
ulica św. Zofji, Kościelna, Mansjonarska, Żydowska, Garbarska, Wodna, Poznańskie Przedmieście, ulica Grodziska, Czempińska i Rolna od 11-1.
Kościan, dnia 27 listopada 1920.
Miejski Urząd Żywnościowy.
...
Wiadomości z blizka i daleka. Kościan, dnia listopada 1920
- Przypominamy jutrzejszy koncert "Lutni", na którym wystąpią także znani soliści Teatru Wielkiego w Poznaniu pp.
Pawlak i Wł. Witkowski - Bilety do nabycia u p.
Benyskiewicza.
...
-
Generał Józef Haller, prezes Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża, przyjeżdża w niedzielę, dnia 28.11. do Poznania. - Generał Haller zwiedzi instytucje Czerwonego Krzyża, mianowicie lecznicę reumatyczną w Puszczykowie, dom sierot w Pniewach i dom ociemniałych w Bydgoszczy.
...
-
Ministerstwo Skarbu w Warszawie mianowało w dalszym ciągu bankami dewizowemi: Bank Kwilecki, Potocki i Ska. Tow. Akcyjne w Poznaniu, Bank M. Strdthagen, Tow. Akcyjne w Bydgoszczy, Poznański Bank Ziemian w Poznaniu.
Powyższe banki i wszelkie ich filje, miejscowe i pozamiejscowe, mają zatem prawa banków dewizowych w myśl rozporządzeń ogłoszonych w Dzienniku Urzędowym nr. 67.
...
-
Spis zwierząt gospodarskich. W dniu 1. grudnia br. odbędzie się spis zwierząt gospodarskich w. b. dz. pruskiej. Spis ten obejmie konie, bydło rogate, osły, muły, owce, trzodę chlewną, kozy, króliki, drób i pszczoły.
...
-
Leszno. "Lissaer Tageblatt" na nieograniczony czas zawieszony!
Jak się dowiaduje "Glos Leszczyński", została tutejsza hakatystka przez Województwo na czas nieograniczony zawieszona.
Czas najwyższy, aby "Tageblatt" znikł z powierzchni na zawsze i nie przypominał nam, że z jego winy Polacy jeszcze przed rokiem niewinnie prześladowani byli.
Toruń, Grudziądz i wiele innych miast już są bez gazet niemieckich, tylko w Lesznie zdoła się zaciekła hakatystka utrzymać dzięki poparciu ze strony pewnych Polaków, którzy w "Tatgeblacie" ogłoszenia podawają lub druki zamawiają.
...
-
Wiec socjalistyczny w Lesznie. W ubiegły czwartek zwołali socjalistyczni prowodyrzy wiec Zawodowego Związku klasowego.
Wiec zagaił towarzysz Otulak z Leszna niechcąo dopuścić do oboru biura wieca na co jednakowoż wiecownicy zgodzić się nie chcieli, widząc iż wiec może zostać rozbity dopiero zgodzili się na
wybór biura wieca i przew. obrano druha Guntra,
sekr. dh. Lorka
a ławnikami dh. Matuszczaka i
dh Galona.
Referat wygłosił żyd towarzysz Gramski, który w swej mowie nam nic nowego nie powiedział tylko wyzywał na panów i na Zjednoczenie Zawodowe Polskie, o tem że Ich towarzysze zasiadają w rządzie i tej drożyźnie zaradzić nie potrafią nie wspomniał ani słowem.
W dyskusji dostali owi towarzysze porządną odprawę, zapewne odechce się im przyjeżdżania do Leszna.
...
-
śp. Henryk Sienkiewicz. 15. b.m. upłynęły cztery lata od chwili, kiedy umarł w Vcvey, na wolnej ziemi Helwetów Henryk Sienkiewicz. Arcymitrzowie słowa polskiego, wielkiemu Obywatelowi i gorącemu Patrjocie, który potrafił mocą Swego talentu, w dniach ponurnej niewoli i udręki całej Polski, w dobie kiedy świat zajęty wyłącznie swemi sprawami zdawał się zapominać o dokonanym nad żywem ciałem naszej Ojczyzny gwałcie - zmusić ludy do zwrócenia uwagi na Polskę, potrafił wstrząsnąć do głębi, oraz wyrwać z dziwnego odrętwienia cały naród, przypominając mu jego szczytne tradycje, dni pełne chwały, bohaterskich porywów i uniesień - temu wielkiemu Rzecznikowi naszej Sprawy nie było niestety danym oglądać odrodzenia swej ukochwej Ojczyzny! Zmarł, jak żołnierz, jak prawy i niestrudzony obywatel, na posterunku, do ostatnej chwili pracrując niestrudzenie i z samozaparciem się dla dobra kraju. Dziś więc, gdy pęta nam opadły, gdy długie lata niewoli należą już do przeszłości, myśli i serca całego narodu w jednym zgodnym porywie uniesienia, czci i wdzięczności zwracają się ku Twórcy "Trylogji", składając Mu hołd powinny.
Z dzieł zaś jego, których wartość jest wiecznotrwała, czerpać nam należy rady i wskazówki, jak trzeba pracować, aby sprostać tym licznym, oraz trudnych zadaniom, które spoczywają na naszych barkach.Postępujmy w myśl tych wskazań, wypełniajmy je wiernie, a tym samym najlepiej uczcimy pamięć wielkiego Polaka i stwierdzimy słuszność słów poety:
"Myśmy zrobili z Twego nazwiska
Pacierz co płacze, piorun co błyska!"
https://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_SienkiewiczHenryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz *05.05.1846 Wola Okrzejska, +15.11.1916 Vevey (...)
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/ ... zejska.pngakt urodzenia Nr.30/1846http://nplp.pl/artykul/1907-1916/#1916NPLP \ Przestrzenie Henryka Sienkiewicza \ Dekady Henryka Sienkiewicza \ 1907–1916
Zgon Sienkiewicza. Po krótkiej chorobie Henryk Sienkiewicz umiera 15 XI o godz. 9 wieczorem na sklerozę naczyń wieńcowych.
Sporządzony w dwa dni później akt zgonu brzmi:
Confédération Suisse
Canton de Vaud
Acte de décés
Extrait du registre des décés
l’Arrondissement de l’État Civil de Vevey
Vol. XII, page 97 No 155
Le quinze novembre mil neuf cent seize à neuf heures du soir est décédé à Vevey. Hôtel du Lac, SIENKIEWICZ, Henry-Adam-Alexandre-Pie. Profession Homme de lettres, originaire de Wola-Okrzejska (Pologne) domicilié à Varsovie (en séjour à Vevey) né le cinq mai mil huit cent quarante-six à Wola-Okrzejska, fils de Joseph Sienkiewicz et de Stéphanie, née Cieciszewska, état civil marié à Marie Babska.
Pour extrait conforme:
Vevey, le 17 Novembre 1916.
L’Officier de l’État Civil
(pieczęć i podpis)
Świadectwo lekarskie dra Ch. de Montet z 17 XI 1916 oraz akt zgonu podane w podobiźnie w książce J. Czempińskiego, Na ojczyzny łono, Warszawa 1927, s. 31, 32. – Błędny przedruk aktu zgonu u S. A. Boleścic-Kozłowskiego.
Pogrzeb. Urządzony staraniem Komitetu pogrzeb pisarza, przy udziale przedstawicieli Szwajcarskiej Rady Związkowej, reprezentantów sześciu wielkich państw europejskich, delegatów Serbskiej Akademii i towarzystw polskich w Szwajcarii, odbył się 22 XI o godzinie 11 rano. Zwłoki spoczęły w kościele katolickim w Vevey. Mowę żałobną wygłosił ks. Jan Gralewski.
Czempiński J., Na ojczyzny łono, Warszawa 1927, s. 11-14.
foto: Sprowadzenie zwłok Sienkiewicza ze Szwajcarii do Warszawy, wejście na Dworzec Główny
Żałoba w kraju. Śmierć Sienkiewicza wywołuje ogólną żałobę wśród społeczeństwa polskiego, zgnębionego trzecim rokiem wojny. Po miastach, miasteczkach i wsiach odbywają się nabożeństwa i obchody, prasa codzienna, tygodniki i miesięczniki poświęcają zmarłemu mnóstwo artykułów oraz numery specjalne. Utwory literackie, wspomnienia, szkice o Sienkiewiczu ogłaszają m.in.: J. Kasprowicz, Wł. St. Reymont, K. Tetmajer i S. Żeromski.
http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadat ... ublicationGazeta Świąteczna: wychodzi w Warszawie na każdą niedzielę. R. 55, 1935, nr 38 (2851) -str.3
Testament Henryka Sienkiewicza odnaleziono w Oblęgorku, majątku wielkiego pisarza, w 19 lat po jego śmierci.
Oblęgorek w Kieleckiem, ofiarowany od narodu polskiego Sienkiewiczowi, należy dziś do jego syna. Odnaleziony testament wręczono pizewodniczącemu sądu okręgowego w Kielcach. Wkrótce nastąpi otwarcie i ogłoszenie testamentu
http://nplp.pl/artykul/1907-1916/#1916Testament.W Krakowie 31 VIII Sienkiewicz sporządza testament, którego brulion przedstawiono 13 IX 1935 Sądowi Okręgowemu w Kielcach, gdzie dokument ten znajduje się w hipotece pod nr 1000.
[S. 1] Kraków 31 VIII 1907
Zapisuję dzieciom moim do równego działu kwotę ubezpieczeniową oraz w razie zamążpójścia lub po najdłuższym życiu żony mojej wszystko, co po mnie zostanie.
Zapisuję żonie mojej Marii z Babskich Sienkiewiczowej: I° Kwotę złożoną w Tow[arzystwie] Kredytowym Ziemskim w Warszawie. II° Kwotę złożoną w Banku Krajowym w Krakowie i zarząd oraz używalność Oblęgorka aż do chwili, w której mój syn zechce go objąć. Obie powyższe kwoty zapisuję jej dożywotnio.
W razie jej zamążpójścia zapisy owe upadają i przechodzą na moje dzieci.
Verte
[S. 2] Zona moja użytkować będzie z dochodów od papierów publicznych, nie zamieniając ich na inne oraz nie lokując kapitału inaczej, chyba jedno i drugie za zgodą obojga dzieci.
W razie wcześniejszej śmierci moich dzieci całkowity majątek mój przechodzi na własność żony mojej, którą zobowiązuję, aby po skromnym opatrzeniu w testamencie, zatem po swojej śmierci, dzieci pozostałych po mojej siostrze Zofii (najwyżej po rubli tysiąc lub mniej, wedle jej uznania- i to tym tylko dzieciom Zofii, które uzna za zasługujące na pomoc) resztą rozporzą-
[S. 3] dziła na cele publiczne narodowe, czysto polskie, wedle swego uznania.
Gdyby wychodziła za mąż po śmierci moich dzieci, winna wybrać czterech obywateli polskich, patriotów, którzy będą opiekowali się majątkiem i wypłacali jej (żonie mojej) dożywotnio dochód, po śmierci zaś jej i opatrzeniu rodziny jak wyżej (po tysiąc rubli dzieciom Zofii na pomoc zasługującym) obrócą cały majątek na cele patriotyczne polskie.
Henryk Sienkiewicz
Objaśniam, że słowa „w testamencie, zatem po swej śmierci”, znajdujące się na poprzedniej stronnicy między wierszami, dopisałem własnoręcznie.
Henryk Sienkiewicz
Żonę moją zobowiązuję do zwykłej pomocy siostrze mojej, kanoniczce. W razie śmierci żony mojej kanoniczka otrzymuje dożywotnio rubli trzysta.
Henryk Sienkiewicz
[S. 4] Majątek mój, jaki pozostanie po śmierci lub w razie zamążpójścia żony mojej, dzielę w ten sposób, że syn, prócz Oblęgorka, otrzymuje dziesięć tysięcy rubli więcej od córki.
Gdyby jednak syn mój wyrzekł się Oblęgorka, a objęła go córka, w takim razie jej dział zostaje powiększony o dziesięć tysięcy rubli. –
W razie sprzedaży Oblęgorka niczyj dział nie ma być powiększony, kwotą zaś uzyskaną ze sprzedaży dzielą się dzieci równo. –
Henryk Sienkiewicz
http://www.swiatkultury.com.pl/?p=3855Interaktywny Henryk Sienkiewiczautor: Marta Łuczkowska 27 sierpnia 2014
W czerwcu 2014 roku Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza w Poznaniu otworzyło zupełnie nowy rozdział w swojej 35-letniej historii. Interaktywna i multimedialna wystawa zastąpiła prezentowane do tej pory nieme eksponaty w postaci książek, obrazów i mebli.
W eleganckich, nowoczesnych i przestronnych wnętrzach można obejrzeć bogatą kolekcję pamiątek po pisarzu. A wszystko za sprawą nowoczesnej technologii.
Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza w Poznaniu powstało w czerwcu 1978 roku jako jeden z oddziałów Biblioteki Raczyńskich. Fundatorem Muzeum był znany działacz społeczny, kupiec, kolekcjoner, a przede wszystkim miłośnik twórczości Sienkiewicza, Ignacy Moś. Jego fascynacja autorem Trylogii rozpoczęła się w czasie II wojny światowej. Wysiedlony z rodzinnego Ostrzeszowa, został wysłany do Kielc. Tam, w pobliskim Oblęgorku poznał rodzinę Sienkiewicza – jego syna, Józefa oraz córkę, Jadwigę. Bliski kontakt nie tylko z rodziną, ale również z licznymi pamiątkami po pisarzu obudziły w społeczniku instynkt kolekcjonerski. Przez całe swoje późniejsze życie, obok pracy zawodowej, gromadził pamiątki po Henryku Sienkiewiczu. Swoje cenne zbiory uzupełniał aż do śmierci w roku 2001. (...)
...
cdn.