djem napisał(a):
Dzień dobry,
poszukuję informacji na temat Antoniego Jewasińskiego z Pakości, ur. 1846 (Czerniejewo) zm. 1917 (Pakość)
Antoni miał 2 żony:
Scholastykę zd. Grodzką (ur. 1844 - zm. 1882) poślubioną w 1868 w Pakości
Konstancję zd. Grodzką (ur. 1862 - zm.?) poślubioną w 1883 w Pakości
Z pierwszego małżeństwa jest mój pradziadek Jan Józef Jewasiński ur. 1875 (Pakość) - zm. 1936 (Łabiszyn) i to jedyne dziecko Antoniego, o którym mam informacje.
Będę bardzo wdzięczny za jakiekolwiek dane, wskazówki w poszukiwaniach.
Pozdrawiam na wstępie wszystkich użytkowników forum Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego GNIAZDOPochodzę z lubelskiego i mam na nazwisko Jawoszek. W księgach metrykalnych w Adamowie od początku XVIIIw. nazwisko Jawoszek zapisane było, rozpatrując od początków, jako: Javos, Javas oraz Javasova, Jawasek , Jawaszek, Jawosek i ostatecznie Jawoszek.
Etymologia nazwiska Jawoszek jest najprawdopodobniej następująca:
1. Jawoszek należy analizować Jawosz-ek (starsze pewnie *Jawojsz-ek).
2. Jest to zdrobnienie od n.os. Jawosz, gdzie -oš- powstało przez uproszczenie -ojš- w starszym brzmieniu Jawojsz.
3. To ostatnie jest polską transpozycją z litewskiej n.os. Jovaišas a. Javaišas (war. Javaišis/Jovaišis, Javaiša/Jovaiša).
4. Litewska nazwa osobowa polega na zapożyczeniu białoruskiej n.os. Jovaiša. Przy czym: nie sposób wykluczyć, że i pol. Jawojsz pochodzi wprost z biaoruskiego; ale na to - jak i na wykluczenie źródła lit. - trzeba by mieć jakieś solidne dane archiwalne...
5. Błr. Jov'aiša jest derywatem na -ša- od n.os. Jov-'aj, ta z kolei polega na rozszerzeniu przez -aj imienia biblijnego (cerkiewnego) Jov "Job".
Piszę to w kontekście nazwiska Jewasiński ponieważ wydają się bardzo podobne a nie wykluczone, że są pokrewne . W Środzie Wielkopolskiej od początku XVII w zapisani są mieszczanie o nazwisku Jewasek , które jest bardzo podobne do nazwiska Jawasek występującego w Adamowie i okolicach (lubelskie).
Pozwolę sobie zacytować fragment artykułu z 2009r. autorstwa Edwarda Brezy na temat pochodzenia nazwisk od imienia Job:
"Job, Hiob SIW notuje 1 mężczyznę o imieniu Job w woj. słupskim; SI 129
podaje Hiob i Job z odpowiednikami łacińskimi Job, Iob; Iob występuje w jęz.
fińskim; Job w ang., franc., hiszp., portug. i słoweńskim; Jov w serbskim; Jób
w słowackim i węg.; Giobbe we włoskim; Jobas w litewskim; Hibo w dolnołużyckim; wariantywnie: Iou, Jov w białor., ros. i rum., Jov, Jovo w bułg., Job,
Hiob w czeskim i niem.; Hiiob, Iiob w estońskim; Job, Jobbe w holend.; Jov,
Jovo w maced.; Job, Hiob, Hjob w chorwackim i szwedzkim.
SSNO II 488 podaje Job (z możliwą lekcją Ijob) od r. 1362 z Wielkopolski,
Małopolski i kresów południowo-wschodnich, tam także zapisy Jow od r. 1443
oraz pochodne Jowak 1417 z Wielkopolski, Jowek z r. 1418 z Mazowsza oraz
przezwiskowe zestawienie w jęz. niem. Faul Jope ‘Leniwy Job’ od r. 1392
z Małopolski (Mal III 254).
Jest to imię starohebr. Hijjob ‘ścigany, doświadczony przez Boga’ Mal III
254 (za ks. A. Klawkiem), takim też był bohater starotestamentowej Księgi
Hioba. Do jęz. greckiego przejęte zostało jako Jōb, z czego łac. Iob, starocerkiewne Iovъ lub Ijevъ, w polszczyźnie Job lub Hiob. Oprócz biblijnego Hioba
imię nosił także Hiob, pierwszy patriarcha Moskwy (1530-1606), uznany za
świętego przez Cerkiew Rosyjską w r. 1989 (KIS III 82-83).
SNWPU podaje 843 osoby o nazwisku Job: 10 w woj. bydgoskim, 29 elbląskim, 17 gdańskim; 1 Joba w woj. warszawskim; Jowa 0; liczne pochodne pomijam."
Co ciekawego nazwisko Jebas lub Jebasiński jakie znajduje na tym forum jest przekręconym pewnie przez pijanego średniowiecznego plebana
nazwiskiem od oryginalnego litewskiego nazwiska
Jobas co wynika również z powyższego cytatu.
Nie jest wykluczone, że
Jewasińscy również mają wczesnośredniowieczne rusko-litewskie korzenie, ale żeby być sprawiedliwym
Jewasiński, Jewaszek, Jevas, Jebasiński oraz
Jebas mogą pochodzić również od starosłowiańskiego, dolnołużyckiego słowa "jebaś", które to słowo oznacza łagodnie pisząc m.in.: bić, tłuc oraz oszukiwać.
Ta interpretacja może oczywiście dotyczyć również nazwiska Jawoszek przy założeniu, że mazowiecko-lubelski Javas to były mieszkaniec Wielkopolski o nazwisku Jevas, który spróbował szczęścia na wschodzie Rzeczypospolitej.
Wpływy gwary mazurskiej przez lata spowodowały zamianę litery "e" na literę "a" .
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
