Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

„ Imię to prastary wyraz indoeuropejski dobrze zachowany w wielu językach
name, nomen, stind, nama, orm itd. W naszej świadomości imię jest
przede wszystkim nazwaniem człowieka, służy do jego wskazania,
do wyróżnienia go z grupy podobnych mu istot.
Imię zatem i osoba przez nie oznaczona mają zupełnie inną naturę,
należną do odmiennych światów: do świata językowego,
abstrakcyjnego i świata konkretnego materialnego.
Wedle filozofii wschodu imię nie tylko nazywa człowieka lecz również
stanowi istotną część osobowości. Człowiek bez imienia jest bez znaczenia,
a właściwie nie istnieje” nomen est omen”. Imię także odgrywa ważną rolę w Biblii.
Zmiana imienia wiąże się ze zmianą osobowości , a nie jest zabiegiem
tylko formalnym, administracyjnym.
Współzależność między imieniem, a jego nosicielem może
doprowadzić do utożsamienia imienia z inną osobą.

Starożytna tradycja przeniknęła do Polski i znajdujemy jej ślady
w staropolskiej frazeologii np: mieć złe imię- czyli być złym człowiekiem,
lub nabyć imienia czyli zyskać dobrą opinię.
Jeżeli mówimy coś we własnym imieniu to znaczy, że mówimy od siebie.
Może tu warto zwrócić uwagę, że czasownik oznaczający mówienie „ rzec”
jest podstawą derywacyjną nazwy przedmiotu „rzecz”.
Ta relacja przypomina starotestamentowy opis stwarzania, który w istocie polegał
na nominacji : nadawanie przez Boga imienia było równoznaczne z powoływaniem go do istnienia”

Żródło” Biblizmy w języku staropolskim” Krystyna Długosz- Kurczabowa -1994 rok

W literaturze średniowiecznej " imieniem" określano imię oraz nazwisko. Nazwiska powstały najwcześniej w XIV wieku ze względów prawnych w postaci określenia dodatkowego, żeby wyróżnić tego jednego Marcina z dużej rzeszy innych Marcinów czyli określić jego tożsamość, ale wcześniej były przydomki, których wiele zamieniono w nazwiska.
Nazwisko określało ród, koligacje rodzinne, genetyczne i dotyczyło przeważnie szlachty. Dla szlachty imię i nazwisko było ważne. Jak wyczytałam na forum do XIX w. nazwiska były ruchome. Czyli nie zaliczano ich w poczet „ imion” dlatego jak rozumiem mogły ulegać zmianom. W metrykach często spotykamy różne zapisy tego samego nazwiska. Wobec tego na jakiej podstawie można uznać iż nazwisko zapisane z błędem jest tym którego szukamy? Możemy tłumaczyć ten fakt różnym poziomem wykształcenia osób zapisujących dane, zwalać winę na różne czynniki, ale czy mamy pewność iż nie zmieniono nam w ten sposób tożsamości?

Z w/w cytatu można wnioskować iż imienia nie powinno się zmieniać. Czyli imiona powinny pozostać takie jak nadano na chrzcie.

W 1807r na mocy Kodeksu Napoleona został ustalony prawny obowiązek dziedziczności nazwiska ( nie imienia) lecz nie od razu znalazło to odbicie w praktyce.
Jak się przedstawia sytuacja imion w waszych poszukiwaniach?

Pozdrawiam,
Mirosława Giera