HISTORYCZNE ODKRYCIE W MAŁYM „ŚMIETNIKU”.Minęło Święto Zmarłych, ale trwa jeszcze miesiąc pamięci o naszych bliskich. Cmentarze przybrały piękną szatę, groby przystrojone kwiatami i zniczami. Cały urok tej „gali” cudownie prezentuje się w wieczory i noce. Nachodzi wówczas człowieka ochota na spacer, na odwiedziny, które nikomu nie przeszkadzają i które można złożyć bez zapowiedzi. Naszła nas ochota, na złożenie odwiedzin w Święto zmarłych. Pisaliśmy o tym w temacie „Cmentarze naszych przodków”. Dziś do niego powracamy, ale w innym wątku, ponieważ „odkrycie w śmietniku” jest warte, aby poświęcić tej sprawie więcej miejsca.
.
Tablica informacyjna na średzkim cmentarzuPrzypomnimy, że podczas nocnego spaceru po średzkim cmentarzu, podjęliśmy decyzję o uporządkowaniu zapomnianych i zaniedbanych grobowców, pod którymi od lat nikt nie stawia kwiatów i nie pali zniczy. Jedna budowla cała porośnięta bluszczem, to grobowiec, ale miejsce obok może być grobem lub kupą śmieci, liści, i nie wiadomo czego jeszcze. Takich całkowicie porośniętych bluszczem i mchem grobowców w zabytkowych kwaterach średzkiego cmentarza jest kilka. Przypuszczaliśmy, że pod stertą liści i zarośli możemy odkryć coś, co nie widziało światła dziennego wiele lat.
![Obrazek](http://images51.fotosik.pl/167/cb60f2aad87a122d.jpg)
![Obrazek](http://images55.fotosik.pl/168/d1b69d559f4c0841.jpg)
Grobowce zniszczone przez naturę i upływający czas. Po „odarciu” czterech grobowców z tego paskudztwa, które czyni wielkie szkody w murach grobowców, ukazał się naszym oczom grób Mateusza Goździewskiego zmarłego w 1855 r.
Zdjęcie grobu MateuszaOd tego momentu zaczęła nas nurtowała jedna myśl – kim był Mateusz Goździewski? W 1855 r. nie było stać przeciętnego mieszkańca Środy, na stawianie grobowca. Nie mieliśmy pojęcia kim był ów Mateusz?. Olśnienie przyszło podczas oglądania kolejny raz wszystkich zdjęć z cmentarza, jakie zrobiliśmy podczas nocnego spaceru w dzień Wszystkich Świętych. Oglądając zdjęcie grobu Marii Radziejewskiej – literatki zwanej czwartą Marią Henryka Sienkiewicza - zwróciliśmy uwagę na groby osób spoczywających obok niej. Wszystkie zadbane i przystrojone przez Średzkie Towarzystwo Kulturalne.
Zdjęcie grobów rodzinyPo lewej stronie obok Marii Radziejewskiej jest grób jej matki Wandy Radziejewskiej z Goździewskich.
Zdjęcie grobu Wandy RadziejewskiejPo prawej stronie grobu Marii Radziejewskiej spoczywa jej ojciec Władysław Radziejewski.
Zdjęcie grobu Władysława Radziejewskiego.Obok Wandy z Goździewskich Radziejewskiej spoczywa jej teść – Piotr Radziejewski.
Zdjęcie grobu Piotra Radziejewskiego.Zbieżność nazwisk Mateusza Goździewskiego i Wandy z Goździewskich Radziejewskiej dawała nam wiele do myślenia, ale zagadka jest nie rozwiązana. Rozpoczęliśmy więc poszukiwania informacji o Goździewskich. Googlowanie zaprowadziło nas na stronę Poznan Project - Łukasza Bieleckiego oraz Wielcy.pl – dr Minakowskiego.
Ze strony „Wielcy” dowiedzieliśmy się, że Mateusz Goździewski pochowany na średzkim cmentarzu, pochodzi z Goździ, a herbem tej rodziny jest Wieniawa. Szlachcic urodzony prawdopodobnie w miejscowości Goździa, znajduje swoje miejsce w początkach XIX w. w Środzie?. Spod jarzma cara Rosji przeniósł się pod jarzmo cesarza Niemiec?. A jednak tak. Fakt ten znajduje potwierdzenie w bazie ślubów PP. W dniu 08.07.1817 r. Mateusz Goździewski bierze ślub z panną Zuzanną Boińską zamieszkałą w Środzie.
Parafia katolicka Środa, wpis 11 / 1817
• Matthaeus Goździewski (35 lat) 100%
ojciec: Stanislaus , matka: Catharina
• Susanna Boińska (17 lat)
ojciec: Antonius , matka: Josepha
Wielka Genealogia Minakowskiego:(13-11-2013) -
http://www.sejm-wielki.pl/b/6.781.51Żródło: PPPrzybył na teren zaboru pruskiego zapewne razem z bratem Maciejem Goździewskim, który jako wdowiec dnia 21.06.1820 r. w Środzie bierze ślub z panną Katarzyną Domagalską.
Parafia katolicka Środa, wpis 6 / 1820
• Matthias Goździewski (34 lat, wdowiec) 100%
ojciec: Stanislaus Goździewski , matka: Catharina Kołakowska
• Catharina Domagalska (16 lat)
ojciec: Joseph Domagalski , matka: Petronella
Źródło:PPWracając do rodziny Mateusza i Zuzanny z Boińskich Goździewskich należy dodać, że małżonkowie mieli jedynego syna Nikodema Antoniego, urodzonego dnia 09.06.1818 r. w Środzie.
Nikodem Goździewski wziął w dniu 15.11.1843 r. w Środzie ślub, z panną Marianną Laskowską ze Środy.
Parafia katolicka Środa, wpis 34 / 1843
• Nicodemus Gozdziewski (25 lat) 100%
• Marianna Laskowska (22 lat)
Wielka Genealogia Minakowskiego:(13-11-2013) -
http://www.sejm-wielki.pl/b/6.781.55 Źródło:PPMarianna urodziła się dnia 20.06.1820 r., a jej rodzicami byli Antoni i Marianna z Neymanów Laskowscy.
Zdjęcie grobowca LaskowskichNikodem i Marianna z Laskowskich Goździewscy mieli czwórkę dzieci: Wandę, Stanisława Antoniego, Zuzannę i Helenę Karolinę.
Zdjęcie tablicy WandyWanda Goździewska dnia 08.07.1874 r. w Środzie poślubiła za męża Władysława Józefa Radziejewskiego.
Parafia katolicka Środa, wpis 22 / 1874
• Ladislaus Radziejewski (32 lat) 100%
• Vanda Gozdziewska (25 lat) 100%
Wielka Genealogia Minakowskiego:(13-11-2013) -
http://www.sejm-wielki.pl/b/sw.153282Źródło:PPZ małżonków Władysława i Wandy z Goździewskich Radziejewskich w najpiękniejszym miesiącu roku, tj. dnia 04 maja 1875 r. w Środzie przyszła na świat ich córka, którą ks. Augustyn Szamarzewski dnia 21 czerwca 1875 r. ochrzcił imionami Maria Władysława.
Maria Radziejewska - źródło: Wielcy.plMaria Radziejewska - zwana czwartą Marią Henryka Sienkiewicza - zmarła dnia 10.10.1911 w Berlinie, a spoczywa na cmentarzu w Środzie Wlkp.
Zdjęcie grobu MariiAby dojść do celu tego wywodu genealogicznego i podsumowując opowieść o przodkach Marii Radziejewskiej, musimy jeszcze raz ich wymienić.
Rodzice Marii: Władysław i Wanda z Goździewskich Radziejewscy
Dziadkowie: Piotr i Matylda z Kurtzów Radziejewscy
Nikodem i Maria z Laskowskich Goździewscy
Pradziadkowie: ?? Radziejewscy,
Franciszek i Zofia z Reinhardtów Kurtzowie
Mateusz i Zuzanna z Boińskich Goździewscy
Antoni i Marianna z Neymanów Laskowscy.
Średzcy przodkowie
Radziejewscy, Kurtzowie, Goździewscy i LaskowscyMyślimy, iż każdy czytelnik już wie, że wydartym z ziemi i ocalonym od zapomnienia jest grób Mateusza Goździewskiego - pradziadka Marii Radziejewskiej.
Odkrycie to jest naszą wielką radością.
Inskrypcja na grobie Mateusza Goździewskiego.Szkoda, że Średzkie Towarzystwo Kulturalne nie otoczyło swoją opieką grobu pradziadka Mateusza Goździewskiego, a tylko grobowiec pradziadków Laskowskich.
Zdjęcie tabliczki znajdującej się na grobowcu Laskowskich