Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Witam,

Mam problem, ponieważ w akcie ślubu moich prapradziadków Jana Nowaczyk i Marianny Nowicka, jako rodzice pana młodego figurują Jakub Nowaczyk i Regina Mańka:

Parafia katolicka Wilczyna [Wiltschin], wpis 11 / 1858 zgodność: Pan młody: 100% Panna młoda: 100%
Joannes Nowaczyk (28) ojciec: Jacobus Nowaczyk, matka: Regina Mańka
Marianna Nowicka (18) ojciec: Joannes Nowicki, matka: Marianna Konieczna

Szukając jednak aktu ślubu jego rodziców natrafiłem na zmienioną formę nazwiska, które brzmi Nowakowski:

Parafia katolicka Wilczyna [Wiltschin], wpis 14 / 1818
Jacobus Nowakowski (29) ojciec: Laurentius Nowakowski, matka: Marianna
Regina Mańczanka (24) ojciec: Andreas Mańka, matka: Regina Kubisów

W akcie zgonu Jana Nowaczyk, nazwisko zmarłych rodziców to również Nowaczyk. Również w aktach ślubów ich córki Agnieszki, która trzykrotnie wychodziła za mąż, widnieje nazwisko Nowaczyk (co prawda raz zmieniono imię ojca z Jakuba na Pawła).

Problem polega na tym, ze nie wiem czy kiedyś zmieniło się ich nazwisko, czy to błąd dokonującego wpisu, czy błąd indeksującego, a od tego zależą moje dalsze poszukiwania.

Pozdrawiam
Henryk

_________________
Pozdrawiam
Henryk Krzyżan

Nie ma problemu, nie ma błędów żadnych, są odmiany nazwiskowe wówczas masowo występujące.

Pozdrawiam

Chrystian

Dziękuję za wyjaśnienie, choć jestem tym trochę zaskoczony.

Pozdrawiam
Henryk

_________________
Pozdrawiam
Henryk Krzyżan

Witam,
Kolejna sprawa mnie zastanawia w historii mojej rodziny. Moją 3xprababkę Agnieszkę Kamieniczniankę, córkę Jana Kamienicznego i Franciszki z Młynarzów, prowadził do ołtarza stryj Szczepan Chmielarz, bo jej rodzice już nie żyli. Jeśli to był stryj, tzn. że był bratem ojca, więc dlaczego nosił inne nazwisko?

_________________
Pozdrawiam
Henryk Krzyżan

Sytuacja jest całkiem banalna . Takie były realia onomastyczne aż do początku 19 tego wieku. Zobacz np. wątek Gniazdowski . Tam widać, że Michał Gniazdorek/Gniazdowski występował po ślubu jakiś czas jako Michał Broniarz , a jakiś czas jako Michał Kałużny ... chyba w zależności od tego, że bawił tu i tam , raz jako komornik, raz jako kmieć , raz jako chałupnik itd...

Pozdrawiam

Chrystian

Bardzo dziękuję, wszystko to jest ciekawe, ale bardzo utrudnia poszukiwania.

_________________
Pozdrawiam
Henryk Krzyżan

Henryku, te osoby dwa-trzy pokolenia wcześniej zapewne w ogóle nie miały nazwisk w naszym rozumieniu tego słowa. Gdzieś tak w drugiej połowie XVIII wieku, czasem trochę wcześniej, a czasem dopiero w okolicach ery napoleońskiej różne przezwiska, przydomki itp. ostatecznie przyrosły do danej rodziny i zaczęły być dziedziczone ściśle w linii męskiej (wyjąwszy różne rzadkie przypadki i oczywiście nieślubne dzieci o "nieznanym" ojcu). Praktycznie do roku mniej więcej 1825 musimy być zawsze przygotowani na to, że osoba, której szukamy, będzie wzmiankowana z jakimś innym nazwiskiem czy przydomkiem, albo tylko z imienia. Po tej dacie już tylko trafiają się okazjonalne warianty pisowni - i też nie są to zwykle "oficjalne" zmiany nazwiska, tylko efekt niezbyt dużej wagi, jaką zarówno osoby urzędowe (zapisujące delikwentów), jak i sami, niepiśmienni jeszcze wtedy delikwenci przywiązywali do ścisłości pisowni nazwiska. Trudno się wczuć w takie podejście nam, którzy przez jedną literówkę, czy zmienioną cyfrę w personaliach czy też w którymś z numerów identyfikacyjnych, możemy mieć kosmiczne kłopoty.

Notabene kilka lat temu czytałem, że koło Zamościa ujawnił się obywatel nie mający PESELU. Skończył podstawówkę, pracował jako parobek, o dowód osobisty nie wystąpił, bo nie był mu potrzebny, widocznie nie ożenił się, nie wyjeżdżał za granicę, urzędy omijał z daleka, ze służby zdrowia nie korzystał. No i w jakimś momencie ta ciężka zbrodnia wyszła na jaw teraz, gdy ma około sześćdziesiątki. Sam się zdziwiłem, że za coś takiego w naszej biurokratycznej cywilizacji nie grozi natychmiastowe rozstrzelanie.

_________________
Łukasz Bielecki

...et Marcus genuit Lucam. Lucas autem genuit Ignatium.

Łukaszu, bardzo Tobie dziękuję za dokładne wyjaśnienia. Sam zauważyłem, że kiedyś urzędnicy nie przywiązywali zbyt dużej wagi do prawidłowego wpisu nazwiska w dokumentach. Obecnie indeksuję skorowidz Grodziska i to samo nazwisko różnie brzmi. Najczęściej bywa tak z mieszkańcami wsi, którzy pewnie byli niepiśmienni i sami nie wiedzieli jak się ich nazwisko powinno pisać. Wiem nawet kiedy pisane jest przez Polaka, a kiedy przez Niemca, bo różni się nie tylko brzmieniem, ale i pisownią. Dla wyjaśnienia od razu napiszę, że wpisuję je w takiej formie, jak są zapisane w dokumencie

_________________
Pozdrawiam
Henryk Krzyżan