Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Dzień dobry, mam problem w zrozumieniu sensu zapisu fragmentu aktu notarialnego. Może wprowadzę w sytuację: Wielkopolska rok 1881 umiera matka a ojciec z dziećmi stawiają się u notariusza w celu przepisania domu i innych ruchomości.

"... matka nasza Antonina Kowalska umarła 12.3.1881 roku bez rozporządzenia ostatnią swoją wolą. Żyła ona z naszym tutaj przytomnym ojcem Janem Kowalskim w obustronnie jedynym małżeństwie i we wspólności majątkowej i pozostawiła jako spadkobierców w małżeństwie tem spłodzone dzieci: mnie Franciszkę, mnie Jana, mnie Apolonię, Rozalię (nieletnią) i Brygidę (nieletnią) rodzeństwo Kowalskich. Zapewniamy niniejszem w miejsce przysięgi ze nam inni spadkobiercy naszej matki nie są znani i że nie wiemy aby ona rozporządzenie dotyczące ostatniej jej woli była pozostawiła. Prosimy o atest legitymacyjny i podajemy obiekt na trzy tysiące marek.

Teraz przewłaszczają Jan Kowalski za siebie i małoletnie swe dzieci Rozalię, Brygidę rodzeństwo Kowalskich Franciszka i Jan Kowalski przypadające na nich cząstki nieruchomości w Smolnie numer 34 Apolonii Kowalskiej i zobowiązują się do uskutecznienia przepisania na nią. Wyłączony jest od przewłaszczenia przed pięciu może latami z nowa wybudowany dom mieszkalny wraz ze stodołą. Wyłączona jest też jedna morga łąki pod lasem. Cena przewłaszczenia wynosi 5 tysiący marek i dalej bliżej oznaczony wymiar, którego roczna wartość 200 marek wynosi..."

Prawdę mówiąc niewiele z tego dokumentu zrozumiałem ale chciałem prosić o potwierdzenie, ze tak naprawdę dom odziedziczyła Apolonia. Czyż nie tak? Mam też następujące zapytanie: co znaczy atest legitymacyjny i to że podają obiekt na 3 tysiące marek? Proszę o wyjaśnienie co w kontekście tego dokumentu oznacza słowo przewłaszczenie? Co oznacza że morga ziemi jest wyłączona z przewłaszczenia? W końcu co oznacza że cena przewłaszczenia wynosi 5 tysięcy marek? Czym jest wspomniany bliżej oznaczony WYMIAR którego roczna wartość wynosi 200 marek? Będę wdzięczny za wszelkie sugestie. To że dom przejęła Apolonia to wiem już z rodzinnych opowieści. Mieszkała w nim z mężem. Tam rodziły się ich dzieci.

Paweł

Apolonia dostała wszystko oprócz nowego (pięcioletniego)domu ze stodołą i morgi łąki pod lasem. Apolonia ma zapłacić 5 tysięcy marek oraz co roku dawać wymiar (świadczenie pieniężne i w naturze ) wartości 200 marek.Wymiar był formą emerytury. Przewłaszczenie teraz nazywa się darowizna . Tutaj mamy sytuację podobną do współczesnej umowy o dożywocie , gdzie obdarowany zobowiązuje się do dożywotniego utrzymywania obdarowującego. Apolonia dawała te 5 tysięcy na pięcioro rodzeństwa (po tysiącu), bo rodzeństwo wchodząc do innych rodzin musiało mieć gotówkę na spłaty rodzeństwa współmałżonka. Nie wiem dlaczego nowy dom jest wyłączony .Myślę , że ojciec z dziećmi w nim mieszkali , a Apolonia może w starym (albo później u męża).

Pozdrawiam
Janusz

Bardzo dziękuję Drugi dom pozostaje do dzisiaj tajemnicą

Może po prostu ojciec sobie zostawił do dom aż do śmierci. A może chodziło o sprawy podatkowe.

Pozdrawiam
Janusz

Czy możesz wyjaśnić o co chodzi w "bo rodzeństwo wchodząc do innych rodzin musiało mieć gotówkę na spłaty rodzeństwa współmałżonka"?
Rodzeństwo, czyli Franciszka, Jan, Rozalia i Brygida, w razie zawarcia ślubu, musieli mieć gotówkę na spłaty rodzeństwa współmałżonka?
Czyli Franciszka wychodzi np. za Antoniego i musi spłacić jego rodzeństwo?
Jan żeni się np. z Anna i musi spłacić jej rodzeństwo?
Rozalia wychodzi np. za Krzysztofa i musi spłacić jego rodzeństwo?
Spłaty w związku z czym?

_________________
Pozdrawiam
Michał

Dziewczyna lub chłopak , który wchodził do gospodarstwa teściów musiał wnieść jakiś wkład finansowy w spłacenie pozostałego rodzeństwa współmałżonka. Rodzeństwo w zamian za rekompensatę finansową rezygnowało z pretensji do majątku po rodzicach. Teraz też , gdy jest więcej spadkobierców , to ten kto pozostaje w domu musi często spłacić pozostałych spadkobierców.

Chodzi mi o rodzeństwo współmałżonka , a nie o własne ( to chyba jasno wynika z tekstu).

Pozdrawiam
Janusz.

Po przeglądnięciu szeregu akt notarialnych i ksiąg wieczystych z przełomu XIX i XX wieku mam nieco inną ocenę.
Rozumiem, że przywołane przez Pawła zapisy stanowią „opis własny” zawartości aktu notarialnego.
Brakuje w nim opisu szczegółów istotnych dla przewłaszczenia/przekształcenia, przepisania/ prawa własności nieruchomości. Przewłaszczenie nie jest jednoznaczne z darowizną.
W mojej ocenie całość przewłaszczanej, po śmierci matki, nieruchomości/gospodarstwa/ została oszacowana na kwotę 5000 marek. Kwota ta obejmuje zarówno dom, zabudowania gospodarcze i przynależną ziemię. Z tej nieruchomości ojciec przewłaszcza dla siebie i dwójki swoich niepełnoletnich dzieci dom ze stodołą i mórg ziemi łąkowej, jako zabezpieczenie dla tych dzieci i dożywocie dla siebie. Wartość tej części wynosi 3000 marek i dlatego prosi o „atest legalizacyjny”, bowiem nieruchomość zapewne nie posiada jeszcze założonej księgi wieczystej. Chociaż ciekawe, po co mu stodoła, czy zapełni ją sianem z morga łąki?
Franciszek i Jan zrzekają się przynależnych im cząstkowych udziałów na konto Apolonii. Jednak Apolonia zostaje zobowiązana do ich spłaty po 200 marek rocznie. Spłaty 2000 marek/5000-3000/. Dla niej pozostaje reszta zabudowań, ziemia i pewnie jakaś trzoda chlewna.
I to będą pieniądze Franciszki i Jana, a co oni z nimi zrobią to ich sprawa. Mogą sobie coś kupić lub wnieść w wianie dla zakładanych w przyszłości rodzin. Nie są tym zapisem zobligowani do spłaty rodzeństwa swoich przyszłych małżonków.
W akcie notarialnym zapewne są zapisy określające dodatkowe terminy i warunki przewłaszczenia, w tym ewentualne zamieszkanie w domu przez Franciszkę, Jana i Apolonię. Jednak dom będzie własnością tylko i wyłącznie ojca i dwójki niepełnoletnich dzieci. Co nie znaczy, że w przyszłości, szczególnie po śmierci ojca, nie miały miejsca kolejne umowy notarialne zmieniające te prawa. I dlatego dom mógł stać się własnością Apolonii.
Pozdrawiam
Ela

Przewłaszczenie jest to przeniesienie przez dłużnika prawa własności na wierzyciela celem spłaty zadłużenia.
Kiedy zadłużenie zostaje spłacone wtedy prawo własności danej osoby wygasa i wraca do dłużnika

W tym przypadku Jan Kowalski przeniósł prawo własności na Apollonię wykluczając dom oraz jedną morgę ziemi.
Jak widać w ten sposób Apollonia i jej nieruchomość , którą dostała została obarczona długiem wynoszącym 5 tysięcy marek, ze spłata ratalną 200 rocznie.
W ten sposób Jan Kowalski zabezpieczył się przed ewentualnymi problemami ze spłatą tego długu.
W razie braku jego spłaty bank zabierał to co było przepisane na Apollonię, natomiast pozostał się dom,
który w tym wypadku został z własności Apolloni wykluczony.
Za pewne razem dalej mieszkali w domu i spłacali ten kredyt. Nie wiadomo czy owe zadłużenie spłacili czy nie,
ale dom pozostał i jak twierdzi Paweł mieszkała w nim Apollonia razem z dziećmi.
Dom został ponieważ nie był obciążony długiem. W tym okresie działały już banki.
Gdyby to była spłata rodzeństwa wówczas byłby każdy z nich wyszczególniony ile ma otrzymać i w jakim okresie miałby zostać spłacony.
Tak w skrócie.

Pozdrawiam,
Mirosława Giera

Dzięki wielkie za wszystkie sugestie. W tym dokumencie pojawia się sformułowanie "tradycyia" bądź "tradycyja" Słowo to występuje w kontekście Jana (ojca) np...: " w tym dniu nastąpi tradycyja...w razie gdyby prędzej miał umrzeć. Przy tradycyi mają być na miejscu 2 konie, 3 krowy i jałowce? (nieczytelne słowo)

Czy mogę prosić o wyjaśnienie tej kwestii?

Paweł

To co napisałeś wygląda na pewną zasadę.
Czyli zakładasz, że np. Franciszka po wyjściu za mąż wejdzie do gospodarstwa teściów.
Co, jeżeli teściowie nie mają gospodarstwa?
Co, jeżeli ona w ogóle nie zamieszka z teściami?
Co, w końcu, gdy w ogóle nie wyjdzie za mąż?
Co, gdy jej mąż nie ma rodzeństwa?
Wtedy nie będzie kogo spłacać.
Ta zasad też wykluczałaby zamieszkanie w gospodarstwie teściów osoby, która jest biedna.
Zatem teoria o przymusie posiadania gotówki chyba upada.
Upada też przesłanka wypłaty tych 5 tysięcy.

Oczywiście spadkobiercy Antoniny mogli sobie tak postanowić, ale to są jedynie Twoje przypuszczenia, a mogło być wiele innych powodów takiego rozporządzenia majątkiem.

_________________
Pozdrawiam
Michał